داریوش بزرگ تمدن نوینی در خاورمیانه و جهان پایه نهادند که از جهات بسیاری با تمدن های پیشین متفاوت بود. با شکل گیری تمدن ایرانی، سلطنت از آسمان به زیر کشیده شد؛ نمایندگان خداهای جنگ افروز از عرش خدائی به زیر کشیده شدند. معبد ( گنبد های مقدسان) که برای هزاران سال شیره کار و تلاش انسان ها را می مکید و انسان را برده متولیان خویش می خواست نقش برده پرورش را از دست داد، و سلطنت با هدف رشد معرفت انسانی و پرورش اذهان صلح دوست و مداراگر در خدمت انسان سازی و جهان سازی قرار گرفت. خدایان خشم آور و جهان سوز و جبار و قهار و مکار و متکبرِ حامیِ پیشینه ی سلطنت های خاورمیانه ای که به جز بندگان خودشان با تمام مردم جهان در کینه و دشمنی و خواهان نابودی آنان بودند جایشان نزد هر کدام از این اقوام را به خدائی دادند که آفریننده ی خرد انسانی و آفریننده شادی برای انسان و برقرار کننده و دوست دارنده امنیت و آرامش و صلح بود و همه انسانها –با هر دین و عقیده ای که بودند- را به یک سان دوست می داشتند، زیرا همه را خودش آفریده بود. این شعاری بود که داریوش بزرگ همواره تکرار می کرد و بر بلندای صخره ها و در کنار نگاره ها نقش می کرد تا درس خردورزی و شادزیستی به انسانها بدهد . با شکل گیری تمدن ایرانی، شاه دیگر همچون شاهان دیرینه میان رودان و مصر مدعی نبوت و عصمت و تقدس فرا بشری نبود. او تقدس خویش را از راه خدمتگزاری به بشریت به دست می آورد نه از آسمان.